4 điều lo lắng hão về xe điện

Người Mỹ đã mua hơn 290.000 xe điện kể từ cuối năm 2010 khi mẫu xe điện Nissan Leaf giá “phải chăng” đầu tiên được giới thiệu và dần thay thế cho mẫu xe điện ra mắt trước đó của GM. Trong đó có gần 140.000 chiếc chạy hoàn toàn bằng pin và không có sự hỗ trợ của động cơ đốt trong. Những con số này ấn tượng hơn nhiều so với 1.117 chiếc EV1 được bán ra của GM trước khi dự án bị ngừng hẳn.

Mặc dù vậy, xe điện và xe hybrid mới chiếm chưa đầy 0,5% số xe bán ra tại Mỹ kể từ đầu năm 2011. Tại sao xe điện lại không thể đạt được những kết quả tốt hơn? Bởi lẽ những mẫu xe này vẫn mang những hạn chế nhất định khiến nhiều người hoài nghi và cho rằng chúng sẽ cản trở sự phát triển của xe điện trong nhiều năm, nếu không nói là vĩnh viễn. Nhưng chắc chắn tương lai sẽ hoàn toàn khác, công nghệ sản xuất xe điện đang có những bước tiến đáng kể và những nhược điểm cốt lõi của xe điện có thể sẽ được xóa bỏ hoàn toàn.

Dưới đây là 4 trong số những lý luận phổ biến nhất phản đối xe điện và lý do tại sao chúng sai trong dài hạn.

Vị vua hiện tại của xe điện là Tesla Model S được trang bị nguồn pin 85 kWh, chiếc xe có thể chạy 450km với một lần sạc. Đứng thứ hai là RAV4 của Toyota với phạm vi 165 km cho một lần sạc. Bên cạnh đó cũng có hàng loạt mẫu EV hoạt động dưới phạm vi 160 km. Bạn sẽ không muốn đưa bất kỳ mẫu EVs nào vào một cuộc đua sức bền với mẫu xe chạy bằng xăng, mẫu xe được bán ra vào năm ngoái với mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình là gần 40km cho mỗi lít xăng và nhiều mẫu xe có thể chứa ít nhất 12 lít xăng, cho phạm vi hoạt động khoảng 460 km.

Ở thời điểm hiện tại, có thể không nên so sánh phạm vi hoạt động của xe điện với xe chạy xăng. Năm ngoái, mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình của xe mới đạt 40km/L. Nhiều mẫu xe có thể chứa được ít nhất 12 gallon xăng, tương đương với phạm vi hoạt động tối thiểu 290 dặm, cao hơn nhiều so với xe điện.

Tuy nhiên, phạm vi hoạt động của xe điện đang dần được cải thiện. Tesla là hãng xe hơi đầu tiên đưa xe điện thoát khỏi phạm vi 160 km nhờ thiết kế một loại pin đặc biệt gồm rất nhiều “tế bào” pin nhỏ giống như pin laptop .

Model S không phải là mẫu xe duy nhất có phạm vi hoạt động lớn . Hãng GM đã công bố một mẫu concept EV Chevrolet Bolt vào tháng 1/2015 tại International Auto Show . Dự kiến, mẫu xe sẽ có giá khoảng 70.000 USD (bằng một nửa giả của Tesla Model S entry – 60 kWh) và được bán ra vào năm 2017.

Có thể thấy, công nghệ sản xuất pin ngày càng được cải tiến và có khả năng sớm tăng gấp đôi hay gấp ba khả năng của một pin tiêu chuẩn thông thường trong vòng vài năm tới và còn “khủng” hơn trong một vài thập kỷ tới. Đây không chỉ là mục tiêu của ngành công nghiệp xe điện mà còn là mục tiêu của ngành điện tử, công nghệ nói chung khi mà vấn đề pin “yếu” vẫn đang là vấn đề đau đầu.

Trung bình phải mất khoảng 4 giờ để sạc đầy một chiếc Chevy Volt và Nissan Leaf là 8 giờ. Riêng Tesla Model S cũng mất khoảng 4 giờ 30 phút. Đó thực sự phiền thoái nếu tài xế đang vội, trong khi với xe chạy xăng chỉ cần 1-3 phút để làm đầy bình.

Xe điện không phải là một phương tiện lý tưởng cho những người phải lái xe hàng trăm km mỗi ngày, nhưng trên thực tế, không có nhiều người lái xe xa như như vậy. Trung bình ở Mỹ, một người dân đi khoảng 65 km mỗi ngày và chỉ có khoảng 7 % người đi du lịch hơn trăm km mỗi ngày.

Điều này buộc xe điện phải có giờ sạc đầy nhanh hơn cũng như khả năng lưu trữ lớn hơn. Tuy nhiên, một bước đột phá mới của trường Đại Học Nanyang Technological,Singapore đã sử dụng những cải tiến về thiết kế pin lithium-ion, giúp sạc nhanh hơn 20 lần so với những pin thông thường. Bước đột phá mới từ Nhật Bản cũng hứa hẹn sẽ có những cải tiến tương tự trên một nền tảng lithium-ion mới. Những nghiên cứu này đang tiến rất gần tới sản xuất thương mại. Thử tưởng tượng tài xế sẽ chỉ cần ít chưa đầy 15 phút để sạc cho một chiếcTesla. Điều đó hoàn toàn có thể thực hiện ngay trong thập kỷ này. Và chắc chắn công nghệ sản xuất pin sẽ còn tốt hơn nữa trong những thập kỷ tới.

Một trong những phàn nàn phổ biến nhất về xe điện là giá của chúng đắt hơn một chiếc xe thông thường. Tuy nhiên, các số liệu đã chứng minh thực tế không phải vậy.

Một mẫu xe điện rẻ nhất trên thị trường vào năm 2014 là chiếc subcompact Mitsubishi i-MiEV có giá bán lẻ khoảng 24.000 USD (chưa tính các khoản khấu trừ thuế). Những chiếc xe khác trong “gia đình” EV là plug-in Toyota Prius hay Nissan Leaf cũng có giá bán lẻ khoảng 30.000 USD. Trên thực tế, số tiền này còn thấp hơn giá trung bình của một chiếc xe mới chạy xăng.

Không những vậy, hầu hết mỗi xe điện đều có các khoản khấu trừ thuế tối thiểu 2.500 USD tại Mỹ. Bởi vậy, có tới 10 trong số 15 xe EV mới tại đây tính ra còn rẻ hơn một chiếc xe chạy xăng trung bình.

Lý luận cho rằng “xe điện quá đắt” sẽ càng “vô lý” khi tính đến chi phí sử dụng. Năm 2014, một chiếc xe chạy xăng trung bình, với hiệu quả nhiên liệu 24,1mpg, cần chi phí khoảng 15USD để đi được 100 dặm. Thậm chí khi giá nhiên liệu đã giảm mạnh cũng cần khoảng 9 USD. Trong khi đó, nhiều xe điện, chỉ tốn gần 4 USD cho quãng đường tương tự.

Có rất nhiều hoài nghi về tính thân thiện với môi trường của xe điện. Lập luận này dựa trên một số nghiên cứu được tiến hành tại Đại học Bắc Carolina State. Theo nghiên cứu, xe điện EV và xe hybrid sẽ không làm giảm lượng khí thải gây ô nhiễm không khí tại Mỹ, thậm chí nếu xe điện hay xe hybrid chỉ tạo ra 42% lượng khí thải từ các loại xe chở khách thông thường. Nghiên cứukhẳng định rằng việc giảm bớt khí thải trực tiếp từ các xe EV sẽ được bù đắp bởi sự gia tăng lượng khí thải từ các nhà máy sản xuất điện.

Tuy nhiên, nghiên cứu bị phản bác lại bởi một nghiên cứu từ Liên hiệp các nhà khoa học (Union of Concerned Scientists), cho thấy ngay cả ở những vùng có nhà máy điện gây ô nhiễm mức độ cao thì một km đi được của một chiếc xe plug-in EV vẫn thua xa khí thải ra từ bất kỳ một chiếc ôtô chạy xăng nào.

Không những vậy, Nghiên cứu của trường NC State đã bỏ qua một nhân tố quan trọng, đó là sự phát triển của ngành công nghiệp năng lượng Mỹ. Cách đây 5 năm, năng lượng tái tạo chỉ chiếm 1% trong tổng sản lượng điện tại Mỹ, nhưng hiện giờ nó đã chiếm tới 5%. Nếu xu hướng này tiếp tục, trước khi kết thúc thập kỷ, nguồn năng lượng mới này sẽ tạo ra hai phần ba nguồn năng lượng được tạo ra bởi các nhà máy điện hạt nhân, hay một nửa lượng điện sản xuất từ các nhà máy điện khí đốt tự nhiên.

Nhiều công nghệ có những hạn chế và đã cam chịu thất bại khi chúng được giới thiệu lần đầu tiên. Đường sắt là một ví dụ điển hình, khi nó được đưa ra ai cũng nghĩ đó là điều điên rồ, cho tới khi nó thành hiện thực hay việc di chuyển trên không trung là điều không tưởng cho tới khi máy bay được phát minh. Ngựa tốt hơn so với ô tô, nhưng cuối cùng ô tô đã vượt xa ngựa. Và ô tô điện cũng vậy, các vấn đề của xe điện hiện giờ không phải là vĩnh viễn và sớm hay muộn nó cũng sẽ được giải quyết triệt để. Bởi cách đây cả thế kỷ, thực ra xe hơi điện đã ra đời.