Theo ông Vũ Tiến Lộc, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đánh giá cao những nỗ lực gần đây của Chính phủ trong việc tạo lập được một môi trường kinh doanh ngày càng thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp: cải cách hành chính có bước tiến, tham nhũng đang từng bước được đẩy lùi, chi phí không chính thức giảm. Vì vậy, doanh nghiệp lạc quan về triển vọng kinh doanh trong thời gian tới.
“Chính phủ đã thành công trong hành trình cởi trói, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp sang giai đoạn kiến tạo, dẫn dắt, yểm trợ thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp. Cộng đồng doanh nghiệp cũng đã chủ động đổi mới, sáng tạo và hiến kế cùng Chính phủ. Hai bàn tay đã cùng vỗ nhịp thúc đẩy sự phát triển của Việt Nam”, Chủ tịch VCCI nhìn nhận.
 |
| Ông Vũ Tiến Lộc và bà Virginia B. Foote, hai đồng Chủ tịch VBF 2019 chia sẻ thông tin với báo giới. |
Vẫn còn nhiều điểm nghẽn
Tuy nhiên, môi trường kinh doanh trong nước vẫn còn có những điểm nghẽn, cần có thêm nhiều nỗ lực của Chính phủ, các bộ, ngành và chính quyền các địa phương. Mà trước hết, theo ông Lộc, cần đẩy nhanh việc cắt giảm gánh nặng thủ tục hậu đăng ký cho doanh nghiệp.
Dẫn kết quả khảo sát, Chủ tịch VCCI cho biết có 16% số doanh nghiệp cho biết phải chờ hơn 1 tháng mới có đủ tất cả các giấy tờ cần thiết khác ngoài giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp để chính thức đi vào hoạt động.
Có khoảng 30% số doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn khi xin cấp các loại giấy phép khác ngoài giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp để chính thức đi như giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy, giấy chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật hoặc các loại giấy chứng nhận khác…
Một vấn đề nữa là minh bạch thông tin cho doanh nghiệp. 50% số doanh nghiệp cho biết vẫn khó tiếp cận những thông tin quan trọng liên quan đến định hướng hoạt động của doanh nghiệp. Vẫn có tới 69% doanh nghiệp cho biết cần có ‘mối quan hệ’ để có được các tài liệu của tỉnh.
Lưu ý thêm về định hướng phát triển nhanh, bền vững và bao trùm, trong đó doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và vừa là chủ thể, nhưng ông Lộc cho biết có 8,3% doanh nghiệp dân doanh dự kiến giảm quy mô hoặc đóng cửa doanh nghiệp. Điều này cho thấy thực tế có một tỷ lệ đáng kể doanh nghiệp đang chật vật để duy trì hoạt động.
Ông Lộc cho rằng, muốn phát triển nhanh thì phải giải quyết nhanh những điểm nghẽn về thủ tục hành chính nhưng thủ tục còn nhiều phiền hà. Pháp luật thì còn nhiều chồng chéo, đặc biệt là trong các lĩnh vực đất đai, quy hoạch, đầu tư, môi trường … Phiền hà nhất là đất đai (30% số doanh nghiệp cho biết), thuế (28%) và bảo hiểm xã hội (25%).
Hệ thống pháp luật cần ổn định
Đề cập đến các chính sách thúc đẩy phát triển doanh nghiệp, ông Lộc cho biết quy định pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đã có nhưng triển khai nhiều vướng mắc. Ông đề nghị sửa đổi Luật Doanh nghiệp theo hướng quy định hộ kinh doanh có đăng ký là một loại hình doanh nghiệp, giảm thiểu thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ với hộ kinh doanh.
Đồng thời, trong khi chưa sửa được Luật, cơ quan chức năng cần có ngay các hướng dẫn nhất quán, áp dụng thống nhất cho các địa phương và doanh nghiệp không để mỗi địa phương, cơ quan giải thích theo một kiểu.
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp lo ngại về sự thay đổi nhanh chóng của các quy định pháp luật và mức độ rủi ro trong áp dụng pháp luật của Việt Nam. Theo ông Lộc, sự thay đổi này là cần thiết, nhưng cần có thời gian để doanh nghiệp thích nghi và ông cũng đề nghị không hồi tố khi ban hành các quy định mới về kinh doanh.
“Cải cách hành chính tương đối nhanh nhưng cải cách hệ thống tư pháp rất chậm. Chúng tôi đề nghị đẩy mạnh hơn nữa cải cách tư pháp, bảo đảm thủ tục xét xử các tranh chấp kinh doanh nhanh gọn, minh bạch và hiệu quả”, ông Lộc nêu ý kiến.
Đồng thời, bổ sung giải pháp là khuyến khích, mở rộng giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài và hoà giải thương mại; kiểm soát và giảm thiểu tối đa các vụ việc hình sự hoá các quan hệ kinh tế; thay đổi phương thức thanh tra kiểm tra doanh nghiệp hiện nay bằng phương pháp quản lý rủi ro, giảm chồng chéo.
Cần đẩy mạnh thông tin về hội nhập
Một vấn đề khác cũng được Chủ tịch VCCI nêu là cần có thông tin hiệu quả hơn và dịch vụ hỗ trợ tới cộng đồng về các hiệp định thương mại mà Việt Nam tham gia, ký kết.
Dẫn kết quả khảo sát, ông Lộc cho biết có 63% doanh nghiệp dân doanh không biết hoặc lần đầu tiên nghe nói về cộng đồng kinh tế ASEAN; với Hiệp định Đối tác toàn diện xuyên Thái Bình Dương và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU, con số này lần lượt lên tới 71 và 77%.
Theo Chủ tịch VCCI, rõ ràng, là rất khó để các doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng được cơ hội từ hội nhập quốc tế, khi mà họ chưa nắm được thông tin gì về các hiệp định quan trọng mà Chính phủ Việt Nam đã rất nỗ lực đàm phán trong thời gian vừa qua. Trong khi đó, áp lực cạnh tranh trên sân nhà lại ngày một gia tăng khốc liệt hơn khi quá trình mở cửa thị trường theo các cam kết quốc tế đang diễn ra nhanh chóng.
Ở khía cạnh khác, ông Lộc cũng kiến nghị cần thúc đẩy các mô hình kinh doanh mới, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, khuyến kích áp dụng bộ chỉ số doanh nghiệp phát triển bền vững, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng hệ thống quản trị tiêu chuẩn quốc tế, ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp để định hướng lựa chọn đầu tư các dự án thế hệ mới có công nghệ cao, có giá trị gia tăng lớn và thân thiện với môi trường…
“Đó là những việc chúng tôi mong muốn Chính phủ giải quyết để hỗ trợ doanh nghiệp, yểm trợ doanh nghiệp, định hướng cho doanh nghiệp”, ông Lộc nói thêm.
