Ai cũng có thể vay vốn
Những ngày đầu năm mới 2015, hàng loạt NH lớn như Eximbank, Techcombank, ACB, Đông Á, Sacombank... tung ra nhiều chương trình cho vay lãi suất thấp dành cho khách hàng cá nhân.
Trong đó, Sacombank nổi bật khi triển khai gói cho vay 6.000 tỷ đồng ưu đãi dành cho khách hàng cá nhân với lãi suất từ 6,88%/năm. ABBank có gói 1.000 tỷ đồng cho vay trung, dài hạn lãi suất từ 8%/năm trở lên cố định trong 12 tháng đầu tiên.
Tại SeABank, khách hàng cá nhân có nhu cầu vay mua nhà, mua xe ô tô và tiêu dùng có thể tùy chọn lãi suất ưu đãi mình mong muốn từ 1%/năm, 2%/năm 3%/năm… 9,9%/năm. Cụ thể, mức lãi suất thấp nhất 1%/năm áp dụng trong 1 tháng đầu và 8,5%/năm trong 12 tháng đầu cho các khoản vay có thời hạn từ 10 năm trở lên. Đối với những khoản vay có thời gian dưới 10 năm, khách hàng cũng sẽ được áp dụng mức lãi suất lựa chọn thấp nhất là 3%/năm trong 1 tháng đầu và cao nhất là 9,9%/năm cho 12 tháng đầu của khoản vay…
NH nhỏ như PVcomBank cũng đáp ứng tốt nhu cầu vay vốn cá nhân bằng việc triển khai gói 3.000 tỷ đồng từ đầu năm đến hết quý II với mức lãi suất được áp dụng 0,99%/năm trong 3 tháng đầu tiên. Sau thời gian ưu đãi, mức lãi suất sẽ tính dựa trên lãi suất tiền gửi của NH kỳ hạn 13 tháng cộng thêm biên độ 1-4,5%/năm. Lãi suất có cao hơn, song gói 1.000 tỷ đồng cho vay khách hàng bán lẻ của VietinBank đến hết 21/7, mức lãi suất 8,5%/năm đối với khoản vay ngắn hạn và từ 10%/năm đối với khoản vay trung, dài hạn vẫn được nhiều người chú ý.
Khách hàng cá nhân đang được NH chăm sóc kỹ |
Có thể nói, việc cho vay tài chính cá nhân đang tăng nhanh hơn mức bình quân của tín dụng kể từ năm ngoái. Trong đó, cho vay tín chấp, cho vay mua xe đang là những sản phẩm phổ biến bên cạnh cho vay mua và sửa nhà, bởi các sản phẩm này đều có lợi suất cao. Đứng về phía người tiêu dùng, việc NH mạnh tay cho vay cá nhân giúp cho người dân có thêm cơ hội tiếp cận vốn vay phục vụ đời sống cá nhân.
Mặc dù hiện tại, vẫn có nhiều trường hợp khách hàng bị từ chối lời đề nghị vay tại NH nhưng đa số các NH đều có cách lý giải khá hợp lý. Trường hợp anh Đào Minh Hạ (ngụ tại huyện Bình Chánh, TP.HCM) là một ví dụ. Anh Hạ cho biết, sau khi thấy NH công bố lãi suất cho vay để xây sửa nhà, ngay lập tức, anh đã liên hệ với các NH để vay tiền sửa lại căn nhà diện tích 50m2 của mình. Tuy nhiên, sau nhiều lần liên hệ với nhiều NH, anh Tuấn đều bị từ chối vì thu nhập của anh bấp bênh, không chứng minh được khả năng trả nợ.
Về vấn đề này, một lãnh đạo của Sacombank phân tích, người có nhu cầu mua sắm các vật dụng thiết yếu cho cuộc sống rất lớn, như việc vay tiền sửa nhà của anh Hạ, không nên quá lo lắng về chuyện tiếp cận vốn vay. Bởi hiện nay, một số NH có CTTC để cho vay những khoản tín chấp nhỏ lẻ hoặc thị trường có những CTTC độc lập. Theo đó, mọi khoản vay của người tiêu dùng đều được các TCTD đáp ứng. Quan trọng là cách tiếp cận của người dân với các gói vay đã phù hợp hay chưa mà thôi.
Quan trọng là cách hiểu
Quả vậy, Việt Nam hiện có dân số hơn 90 triệu dân và hơn 60% số đó sống tại khu vực nông thôn, nơi mà điều kiện tiếp cận các dịch vụ NH khá là khó khăn. Đa số những người dân sống ở nông thôn lẫn những người ở khu vực nông thôn di cư lên thành thị lập nghiệp đều có thu nhập từ trung bình trở xuống. Do đó, không phải ai cũng có thể tiếp cận được gói tín dụng như mong muốn.
Chia sẻ kinh nghiệm, một Tổng giám đốc NHTMCP nói rằng, người vay cần hiểu để vay được tiền từ NH, người đi vay cần phải làm rất nhiều hồ sơ thủ tục chứng minh thu nhập của mình như hợp đồng lao động, bản sao kê lương 3 tháng gần nhất, và hơn hết là thu nhập phải ở mức đủ cao để vừa trang trải cuộc sống hàng ngày vừa trả lãi NH.
Ngoài ra, đa số NH hiện nay chỉ cho vay những khoản vay trên 100 triệu đồng, nếu muốn vay những khoản nhỏ vài chục triệu để mua một chiếc xe máy, người vay thường sử dụng dịch vụ thẻ tín dụng hoặc thấu chi từ tài khoản tiền gửi ở NH. Lại một lần nữa, những người có thu nhập trung bình thấp sẽ không thể tiếp cận dịch vụ này, vì thu nhập của họ không đủ để làm thẻ tín dụng tại NH hoặc hạn mức thấu chi của họ không đủ để mua món đồ họ đang cần.
Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là người dân hết cửa vay vốn. Mà hiện nay, để tập trung vào mảng cho vay cá nhân, các NH đã và đang chuẩn bị thành lập CTTC rất nhiều. Như vậy, nếu người dân có nhu cầu tiếp cận vốn vay cá nhân theo hình thức tín chấp là những khoản vay nhỏ dưới 70 triệu đồng, sẽ được CTTC cho vay thông qua hình thức mua hàng trả góp. Hiện có khoảng 17 CTTC ở Việt Nam hoạt động mạnh trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng. Sắp tới, sẽ có thêm vài chục CTTC mới được thành lập để người vay có thể lựa chọn.
Về lãi suất cho vay tiêu dùng tín chấp tại Việt Nam vào khoảng từ 25% - 90%, trong khi đó lãi suất cơ bản của NHNN khoảng 9%. Nếu so sánh tỷ lệ lãi suất cho vay tiêu dùng/ lãi suất cơ bản của Việt Nam với các nước khác trên thế giới (theo số liệu của PwC), ví dụ Mỹ 8%-36%/0,25%; EU 15% - 25%/0,25%; Trung Quốc 10% - 40%/6%; Brazil 30% - 70%/10,5%; Nhật 9% - 17%/0,1%; Ấn Độ 12% - 48%/8%... thì rõ ràng lãi suất cho vay tiêu dùng tại Việt Nam có một tỷ lệ khá tương đương.
Nhìn chung, cạnh tranh trong việc cho vay cá nhân của các TCTD ngày càng khốc liệt. Điều này thực tế có lợi cho người vay vì họ được lựa chọn các gói vay phù hợp cũng như TCTD mà mình yêu thích. Theo một chuyên gia kinh tế, quan trọng nhất là cách hiểu của khách hàng đối với các khoản vay. Nếu khách hàng năng động, coi việc vay – trả là đương nhiên thì câu chuyện lãi suất không còn nhiều ý nghĩa.
Chưa kể, trước đây vấn đề lớn nhất là thiếu dữ liệu lịch sử tín dụng của khách hàng cá nhân và thiếu sự tin cậy trên giấy tờ. Nhưng hiện nay các NH đã đầu tư vào công nghệ xử lý cho NH bán lẻ và đã có nhiều kinh nghiệm hơn trong việc đo lường và quản trị rủi ro của mảng NH bán lẻ.
Cuối cùng, giới chuyên môn khuyên rằng, người vay cần xác định rõ: nếu có tài sản thế chấp và có lịch sử tín dụng tốt, sẽ được vay tại NH với lãi suất thấp. Ngược lại, khách hàng không có tài sản thế chấp và khả năng trả nợ không rõ ràng thì có thể vay vốn tại CTTC với lãi suất cao hơn. Chỉ cần đến đúng địa chỉ, người vay sẽ được thỏa mãn mọi yêu cầu.
Vương Linh