 | Để phát triển bền vững, ngành gỗ cần sự liên kết |
| Trung Quốc đóng cửa rừng, DN Việt lo âu |
| Ngành gỗ trước thách thức cạnh tranh nguyên liệu |
Sau hơn 5 năm với rất nhiều lần đàm phán, Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam đã hoàn thành việc đàm phán Hiệp định đối tác tự nguyên (VPA) trong khuôn khổ của Chương trình Thực thi Luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản (FLEGT) do EU khởi xướng.
Hiệp định Đối tác tự nguyện FLEGT (VPAs) là các Hiệp định thương mại song phương quy định EU và nước đối tác chỉ buôn bán các sản phẩm được kiểm chứng hợp pháp bằng cách thực hiện chương trình cấp phép FLEGT. Điều này bao gồm sự xây dựng - thông qua quy trình có sự tham gia của nhiều bên liên quan - các hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ đáng tin cậy và mạnh mẽ, cũng như nhiều cam kết khác như cải cách chính sách và pháp luật, kiểm toán độc lập, minh bạch và công bố thông tin.
Hiệp định sẽ giúp cải thiện quản lý rừng, giải quyết tình trạng khai thác gỗ trái phép và thúc đẩy việc xuất khẩu các sản phẩm gỗ hợp pháp đã được kiểm chứng từ Việt Nam sang EU và các thị trường khác.
 |
| Ảnh minh họa |
Quy định của EU về gỗ cấm các DN tại EU nhập các sản phẩm gỗ bất hợp pháp vào thị trường EU và bắt buộc họ phải kiểm tra cẩn thận để đảm bảo tính hợp pháp của sản phẩm gỗ của họ.
Khi Hiệp định VPA được thực hiện đầy đủ, các lô hàng gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang EU sẽ phải kèm theo giấy phép FLEGT để chứng minh tính hợp pháp của chúng. Trước khi bắt đầu cấp phép FLEGT, sẽ có một khoảng thời gian thực hiện và đánh giá nhằm xác minh rằng tất cả các cam kết được nêu trong VPA đã được hoàn thành và hệ thống đã được xây dựng đáp ứng các tiêu chí sẵn sàng hoạt động như được quy định trong phụ lục dành riêng cho thỏa thuận.
Ngoài các lợi ích xã hội, kinh tế và môi trường khác nhau đồng hành với việc ngành lâm nghiệp ở Việt Nam được quản lý tốt hơn, việc cấp giấy phép FLEGT sẽ đơn giản hóa việc kinh doanh cho các thương nhân gỗ, vì các sản phẩm được cấp phép FLEGT đáp ứng các yêu cầu của quy định về gỗ của EU một cách tự động, cấm đưa gỗ bất hợp pháp vào thị trường EU. Các DN của EU có thể đưa gỗ được cấp phép FLEGT vào thị trường EU mà không phải tuân theo các điều khoản về thẩm định chi tiết của quy định về gỗ của EU.
Để thực thi VPA, Việt Nam sẽ xây dựng một hệ thống đảm bảo tính pháp lý của gỗ để đảm bảo gỗ và các sản phẩm gỗ xuất khẩu đến từ các nguồn hợp pháp, bao gồm các hệ thống để kiểm chứng rằng gỗ nhập khẩu đã được thu hoạch và buôn bán hợp pháp theo luật pháp của nước nơi gỗ được thu hoạch. Hiệp định cũng quy định việc thiết lập các cơ chế khiếu nại và đánh giá độc lập cũng như các cam kết liên quan đến các bên liên quan trong việc thực hiện và tiết lộ thông tin.
Một Uỷ ban Thực thi Chung sẽ giám sát việc thực hiện hiệp định. Trong thời gian chưa có hiệu lực, Việt Nam - EU cũng đã thống nhất về các thành tố chính của các hiệp định quản trị lâm thời và các biện pháp khác để chuẩn bị cho việc thực hiện hiệp định.
Việt Nam nằm ở trung tâm thương mại sản phẩm gỗ toàn cầu. Một mặt, Việt Nam nhập khẩu gỗ từ 80 quốc gia, bao gồm từ châu Phi, châu Á và Nam Mỹ. Mặt khác, Việt Nam xuất khẩu sản phẩm gỗ đến tất cả các thị trường chính. Năm 2015, giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm giấy từ Việt Nam sang EU là 438 triệu euro.
Phạm vi của VPA bao gồm tất cả các thị trường xuất khẩu và thị trường trong nước tại Việt Nam. Một khi hệ thống đảm bảo tính pháp lý của gỗ Việt Nam hoạt động theo mô tả trong VPA, Việt Nam sẽ cấp giấy phép FLEGT cho các sản phẩm gỗ xuất khẩu sang EU.
Linh Linh
