Từ nghiên cứu các trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu thế giới như Trung Quan Thôn của Trung Quốc, Thành phố truyền thông Seoul, đại diện Tập đoàn tư vấn Boston (BCG) - đơn vị hỗ trợ xây dựng dự án nhấn mạnh, quan trọng nhất là cơ chế; phải làm thế nào để các công ty và cả con người muốn đến làm việc, muốn đến để sống.
 |
| Ảnh minh họa |
Trung tâm đổi mới sáng tạo dự kiến đặt tại Khu CNC Hòa Lạc với 4 lĩnh vực có thể lựa chọn tập trung vào, đó là: Sản xuất thông minh; Thành phố thông minh gắn với môi trường bền vững; Trở thành một tụ điểm mới thúc đẩy ngành truyền thông số đặc biệt là trò chơi điện tử kỹ thuật số (digital games) dựa trên thị trường nội địa có sẵn cũng như các kỹ năng liên quan như software development sẵn có; Trở thành nơi phát triển các ứng dụng an ninh mạng cho cả các cơ quan chính phủ cũng như các công ty, doanh nghiệp hoặc sử dụng cho cá nhân. Trung tâm sẽ hỗ trợ nhà đầu tư từ việc đưa ý tưởng đến nghiên cứu, đầu tư, đến lúc thành sản phẩm đồng thời hỗ trợ trưng bày quảng bá, kết nối kinh doanh thương mại quốc tế…
Tuy nhiên theo TS. Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, để định vị trung tâm với mục đích tiến cùng thời đại, vươn lên hàng đầu có hai vế. Một là áp dụng công nghệ số đặc trưng để chuyển đổi nền sản xuất hiện hành để tối ưu hóa sử dụng nguồn lực, từ đó tạo ra sản phẩm mới có giá trị gia tăng mới để vươn lên hàng đầu. Còn để trung tâm hướng tiến cùng thời đại hướng ra thế giới cần có tư duy mới, cách quản lý mới về phát triển của khu công nghệ cao này từ việc gia nhập thị trường, hỗ trợ hoạt động và hỗ trợ thương mại hóa và rút lui.
Theo đó, Nhà nước không can thiệp vào các hoạt động của DN như thành lập phòng thí nghiệm, phòng kiểm định, trung tâm chuyển giao công nghệ như hiện nay nhằm giảm thiểu thời gian và tăng tính thực thi. Bên cạnh đó, VISA, thẻ lao động trong trung tâm phải áp dụng cơ chế tự động và kéo dài nhiều năm. Hay như với đầu tư thiên thần, đầu tư mạo hiểm, phải coi đây là quan hệ dân sự, nhà đầu tư DN góp vốn, không cần dự án đầu tư, xin phép và qua nhiều tháng xin phép và có thể không thực hiện được… Việc vận hành nên do DN tư nhân và cần thiết có thể thuê nhà quản lý quốc tế để đảm bảo đạt mục tiêu.
“Cần phải thay đổi tư duy. Thay đổi này không cần tiền, không cần đầu tư gì cả nhưng đây là điều kiện đầu tiên tiên quyết phải có để có thể phát triển. Như lời của Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông, quan trọng là tư duy, nếu có tư duy phù hợp thì tiền bạc, công nghệ, con người sẽ đến. Đây là điều ít nhất để có thể triển khai được trung tâm của chúng ta”, ông Cung nói.
Đồng tình với quan điểm này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: “Để đưa vào ứng dụng và trung tâm này phải hòa quện là hạt nhân của Khu Hòa Lạc sau này, chúng tôi cũng đã tính toán ngoài thể chế riêng cho Hòa Lạc cần mạnh dạn nghiên cứu đề xuất ra những cơ chế mạnh dạn hơn với tư duy mạnh hơn kể cả quản lý Nhà nước với riêng trung tâm. Còn nếu với cơ chế như hiện tại thì không làm được gì cả”.
Bên cạnh đó, cũng để tăng tính khả thi cho dự án, bộ đã tính tới việc phân giai đoạn thực hiện dự án và tạo bước đệm với trung tâm này trong khi chờ phê duyệt và tập trung nguồn lực. Vì vậy, bộ đang đề nghị BCG nghiên cứu tận dụng cơ sở vật chất đâu đó thành lập cho vào vận hành trung tâm đổi mới sáng tạo trước rồi sau khi song chuyển dần lên hoặc chuyển cả, hoặc song song để có thể hỗ trợ DN, NĐT.
Trả lời đánh giá của Phó trưởng ban quản lý khu CNC TP. HCM cho rằng 4 định hướng của trung tâm hiện không có nhiều khác biệt với các mô hình đã có trong nước, Bộ trưởng Dũng thông tin, bộ đang cùng các đơn vị tư vấn hướng đến một trọng tâm khác là công nghệ môi trường, nếu thành công, đây là mũi nhọn mà trung tâm sẽ đi đầu và tạo ra sự khác biệt.
Đứng trên giác độ DN, một doanh nhân từng làm việc ở nước ngoài cho rằng, việc đưa ra tôn chỉ trung tâm hướng đến 4.0 là đang hạn chế tương lai vì nhiều nước đã đón đầu 5.0. Hơn thế, cần phải đưa ra cơ chế chính sách và lộ trình triển khai cụ thể để các DN biết, triển khai hoạt động của mình cho phù hợp. Đồng thời cần phải xây dựng được hệ sinh thái tốt và có cố vấn cho DN về nền văn hóa, xu thế… “Nếu không có hệ sinh thái, thất bại là 90% không hy vọng phát triển thành công”, vị này nói.
Minh Ngọc
