Khi người Việt trẻ cầm cương

Trong một lần tiếp xúc với ông Xavier Denoly - Tổng giám đốc Schneider electric Việt Nam và Campuchia, một người đã trải qua nhiều môi trường làm việc quốc tế, ông đánh giá khá cao tinh thần khởi nghiệp của người trẻ Việt Nam.

Theo ông, trong mấy năm gần đây, sự khao khát phát triển, khẳng định bản thân của giới trẻ trong nước đã rất cao. Ở mọi lĩnh vực, người ta đều thấy những gương mặt rất trẻ ngồi ở vị trí lãnh đạo. Đây là một sự khác biệt rất lớn so với những quốc gia đã phát triển, nơi có sự hiện diện của các tập đoàn lớn. Nói như vậy để thấy rằng, giới trẻ Việt Nam đã rất có ý thức về việc định hình cho tương lai, rất quyết tâm khởi nghiệp và đã đủ trình độ lẫn điều kiện để làm việc cho những tập đoàn toàn cầu.

Giới trẻ Việt Nam rất có ý thức định hình cho tương lai

Dấu ấn cá nhân

Câu chuyện về cô gái 8X Lê Thu Thủy, Phó chủ tịch thường trực HĐQT SeABank đã minh chứng rõ nét cho sức bật của một thế hệ trẻ. Phải thừa nhận rằng, Thu Thủy có một xuất phát điểm tốt hơn bạn cùng trang lứa, nhưng chính bản thân cô đã phải nỗ lực, tạo dấu ấn cá nhân rất nhiều để vươn lên được vị trí hiện tại, cũng như được nhận giải thưởng “Nhà lãnh đạo NH trẻ xuất sắc nhất Việt Nam 2014” (Best Young Banking Leader Vietnam 2014).

Mới 32 tuổi nhưng Thu Thủy đã có 10 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực NH. Là con gái của nữ doanh nhân Nguyễn Thị Nga, Chủ tịch HĐQT SeABank, Thu Thủy được cho là khó vượt qua được cái bóng của mẹ. Tuy nhiên, bước vào SeABank ngay trong thời gian tập sự, cô gái kế nhiệm SeABank đã phải trải qua mọi vị trí và đảm nhận mọi nghiệp vụ để hiểu rõ nhất về nơi mình sẽ gắn bó. Đến giữa năm 2011, cô kiêm nhiệm chức vụ Phó tổng giám đốc SeABank. Nhiều người đánh giá, Thu Thủy được đào tạo bài bản từ nước ngoài, có thêm sự chỉ dẫn sát sao từ người mẹ, cộng với nhiệt huyết và niềm đam mê, thói quen học hỏi, Thủy và thế hệ doanh nhân trẻ như cô được tin tưởng sẽ mang lại thành công cho SeABank ở một giai đoạn phát triển mới.

Tương tự trong ngành tài chính, Trần Hùng Huy giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT ACB ở tuổi 35. Trong mắt nhiều người, là con trai của ông Trần Mộng Hùng (nguyên Chủ tịch ACB) nên chuyện Hùng Huy ngồi vào cái ghế "thừa kế" ấy chẳng khó hiểu. Nhưng trên thực tế, với bất kỳ công ty nào, dù là công ty gia đình, để tạo dựng nên nó không thể thiếu sự đóng góp từ nhiều “công thần”. Do vậy, trước khi để con cháu mình có thể ra lệnh, thế hệ kế thừa phải thể hiện được điều gì đó hoặc ít nhất phải có thời gian đủ dài để nếm trải và hiểu được văn hóa công ty.

Không có lợi thế về gia cảnh như hai trường hợp nêu trên, song Nguyễn Chí Nghiêm - người sáng lập và xây dựng chuỗi Pizza Cones với 7 cửa hàng trên toàn quốc chỉ trong 7 tháng cũng khiến nhiều người kinh ngạc. Nghiêm kể rằng, hai vợ chồng anh từng du học đại học ngành Hán ngữ thương mại, rồi tốt nghiệp thạc sĩ tài chính tại Trung Quốc. Họ ra trường, trải qua nhiều vị trí công việc như giảng viên, phiên dịch, kinh doanh...

Bôn ba vất vả với nghề, đầu năm 2014, Nghiêm chuyển sang kinh doanh khi được một người bạn giới thiệu về Pizza ốc quế đang rất "hot" tại Anh, Nhật và Đài Loan. Dù chưa từng học bếp và làm thương hiệu, nhưng với tính toán hợp lý và quyết đoán, họ đã lên đường đưa chiếc bánh Pizza ốc quế độc đáo về Việt Nam. Chỉ trong vài tháng, thương hiệu họ sáng lập Pizza Cones nhanh chóng nhân rộng gần 10 cửa hàng từ Hà Nội, Hạ Long đến Sài Gòn và Buôn Ma Thuột.

Điều đáng nói là hiện nay chỉ có những "ông lớn" đang kinh doanh nhượng quyền, sân chơi tiền tỷ không phải là nơi những bạn trẻ ít vốn như Nghiêm dễ dàng thử sức. Nhưng với Nghiêm, Pizza Cones trong kế hoạch phát triển năm 2014 - 2015 có một bước đi táo bạo để phát triển và khẳng định thương hiệu Việt.

Tự thân và lập thân

Có thể, những lãnh đạo trẻ như Thu Thuỷ, Hùng Huy ít nhiều bị mang tiếng “con ông cháu cha” khi bước lên vị trí quyền lực của những DN lớn. Nhưng thực tế, họ đã có những đóng góp lớn cho DN bằng chính tài năng của mình, đang từng bước vượt qua cái bóng lớn của cha mẹ. Chẳng hạn, sau 5 năm học việc tại SeABank, Thủy đã chủ trì viết đề án chiến lược phát triển NH trình lên HĐQT. Theo đó, bên cạnh thế mạnh về công nghệ thông tin mà SeABank đã xây dựng chiến lược chuẩn xác, Thủy đề cập đến hai vấn đề thiết yếu khác là phát triển nhân lực và hệ thống khách hàng.

Cụ thể, ngoài lương thưởng cạnh tranh, SeABank đã áp dụng chế độ phúc lợi xã hội, xây dựng văn hóa quan tâm, sống tình nghĩa giữa các thành viên, đặc biệt sự tôn trọng và đề cao bản thân mỗi cá nhân. Tại SeABank, nhân viên có thể tranh luận khá thoải mái trước mặt sếp và đề xuất nguyện vọng, ý tưởng. Trong vòng 2 năm qua, NH đã triển khai 10 dự án mới, trong đó có 5 đến từ ý tưởng, đề xuất của nhân viên. Thu Thủy cũng là người trực tiếp lên kế hoạch, kết nối và chỉ đạo triển khai việc phát triển hệ thống khách hàng lớn của SeABank như PVEP, PVGas, PVD, PVI hay các tổng công ty như Vietnam Airlines...

Là người thuộc thế hệ thứ hai của ACB, Huy đi lên từ nhân viên tại ACB nhiều năm trước, rồi vào HĐQT là một bước chuẩn bị dài, có chiến lược chứ không phải một cú nhảy vọt. Anh cũng đã có những đề án quản lý con người rất riêng. Bởi theo anh, quản trị kinh doanh hay kỹ thuật là những thứ mà kiến thức có thể hỗ trợ được, nhưng quản trị con người thì cần phải có những kinh nghiệm của những bậc tiền bối.

Nói về chuyện điều hành, anh từng chia sẻ rằng, trước hết người kế nhiệm phải được đánh giá là có tố chất làm lãnh đạo hay không. Dù có tố chất, người kế nhiệm cần phải kinh qua những vị trí khác nhau trong công ty, phải thực sự hiểu ngành nghề mình làm. Họ cũng phải chứng tỏ mình có thể vượt khỏi cái bóng của người tiền nhiệm. Điều đó lý giải vì sao anh phải mất 11 năm để từ nhân viên đến vị trí Chủ tịch. Chính trong những khó khăn, vị lãnh đạo trẻ tuổi của ACB dần khẳng định được vị thế và vai trò của mình tại NH.

Hay với Nghiêm, vốn đầu tư khởi nghiệp không nhiều, lại chưa từng học bếp, đọc sách về làm thương hiệu hay quản lý nhà hàng lại càng không, nhưng dám lên đường khảo sát thực tế là vốn liếng lớn nhất.

"Sau khi ký kết làm đại lý độc quyền tại Việt Nam cho một hãng máy tiên tiến, chúng tôi vay mượn một số vốn để mua máy và thuê cửa hàng. Cầm chắc trong tay lợi thế về công nghệ, chúng tôi đăng ký thương hiệu Pizza Cones của riêng mình và bắt đầu xây dựng nó. Với nỗ lực của cả gia đình và sự quyết đoán cần thiết, chúng tôi đã có sự nghiệp kinh doanh riêng chỉ trong vài tháng. Dám nghĩ, dám làm vẫn là điều tôi tâm đắc. Vì chỉ có thực tế mới là người thầy tốt nhất của doanh nhân, sách chỉ là kinh nghiệm đúc kết của người đi trước, khi ta đang ở trong thực tế, ta sẽ tìm thấy cuốn sách mà mình cần", anh bộc bạch.

Hãy làm những thứ mà người khác không muốn

Nhìn chung, khi trao đổi, hầu hết những người trẻ thành công đều có chung một thông điệp rằng “Hãy làm những thứ mà người khác không muốn làm”. Gần đây, thuật ngữ “Blue Ocean” cũng được khá nhiều người biết đến. Thực tế, ngành nghề mà ai cũng muốn kinh doanh thì cạnh tranh sẽ rất khắc nghiệt và lợi nhuận không cao. Theo đó, những nhà quản lý trẻ ở trên đã rút ra kinh nghiệm là những ngành nghề mà người khác không muốn kinh doanh thì cơ hội nhiều và việc tìm kiếm lợi nhuận cũng tốt hơn. Tuy nhiên, chúng ta phải lựa chọn loại nào trong số những ngành nghề kinh doanh mà người khác không muốn đó mới là vấn đề.

“Dĩ nhiên, không ai muốn làm những công việc khó khăn song chính tại nơi đó, các bạn có thể tìm kiếm nhiều cơ hội nghề nghiệp. Những sản phẩm tiết kiệm thời gian của khách hàng hay những sản phẩm điều trị những nơi bất tiện trên cơ thể con người, những dịch vụ làm thay việc mà khách hàng không thích làm… nhất định sẽ là những ngành nghề thành công trong tương lai”, anh Nghiêm chia sẻ.

Một lời khuyên nữa đó là các bạn hãy bỏ thói quen muốn đạt được thành công trong thời gian nhanh nhất. Hoạt động kinh doanh đều phải trải qua cả một quá trình chuẩn bị và cần phải có thời gian để giải quyết những vấn đề phát sinh. Không phải thử làm một hai lần, thất bại rồi từ bỏ. Đức tính quan trọng là phải nhẫn nại, trung thực và biết tạo ra sự tin tưởng. Nếu chỉ nhắm đến lợi ích trước mắt của mình mà làm những việc không trung thực, hoặc đánh mất sự tin tưởng hay uy tín đối với đối tác thì sau này sẽ gặp nhiều khó khăn khi muốn lấy lại niềm tin từ người khác dành cho mình.

“Tôi nghĩ rằng, Việt Nam là một quốc gia có nhiều tiềm năng để phát triển. Với đội ngũ giới trẻ có trí thức, nhiều hoài bão, có khát vọng lập nghiệp và chăm chỉ, tôi tin rằng đội ngũ lãnh đạo trẻ sẽ được nhân lên nhiều lần. Tôi nghĩ 2015 là thời điểm thích hợp nhất cho các bạn trẻ bắt đầu khởi nghiệp”, Thủy nhẹ nhàng đúc kết.