Loay hoay với quản trị công ty

14:00 | 16/03/2016

Tỷ lệ tham gia của thành viên HĐQT độc lập càng cao thì chỉ số ROA, ROE của công ty càng được cải thiện

Vinamilk, HSC, DPM đứng đầu về quản trị công ty tại Việt Nam
Chia sẻ kinh nghiệm về quản trị công ty trong lĩnh vực ngân hàng
Quản trị công ty: DN Việt đang tụt hậu so với thế giới

Chuyên gia tư vấn đến từ Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) Anne E. Molyneux, cho rằng, quản trị công ty (QTCT) phải đảm bảo định hướng chiến lược của công ty, giám sát có hiệu quả công tác quản lý và trách nhiệm của HĐQT với công ty và cổ đông. Vai trò của HĐQT là lãnh đạo công ty một cách thận trọng và kiểm soát hiệu quả…

Bởi lẽ đây là bộ phận luôn thực hiện nhiệm vụ vì lợi ích tối cao của công ty và cổ đông. Họ là những người xây dựng mục tiêu, phát triển tầm nhìn và giá trị công ty. Đồng thời là người định hướng chiến lược, giám sát quản lý, QTCT, đảm bảo thực thi kiểm soát.

Chính vì vậy, thành viên trong HĐQT phải là những người có năng lực và kinh nghiệm phù hợp. Song để có được những quyết sách đúng đắn vì lợi ích chung của công ty và cổ đông, trong HĐQT cần phải có thành viên độc lập. Bởi đây là người có khả năng đưa ra ý kiến độc lập và khách quan tại mọi thời điểm, không chịu sự tác động chi phối đến các quyết định hoặc xung đột lợi ích.

loay hoay voi quan tri cong ty
Ảnh minh họa

Lấy dẫn chứng từ kinh nghiệm của Hong Kong, bà Anne cho biết, nghiên cứu 1.184 công ty trong rổ chỉ số Hang Seng và các báo cáo thường niên tháng 12/2009, tháng 3/2012 và tháng 6/2010 đã chỉ ra rằng chất lượng quản trị của HĐQT được cải thiện khi số lượng thành viên HĐQT độc lập chiếm ít nhất 50% tổng số thành viên.

Có được điều này bởi thành viên HĐQT độc lập tạo được đối trọng với các cổ đông lớn ở HĐQT, bảo vệ lợi ích chung, họ mang đến góc nhìn của người ngoài cuộc về chiến lược kiểm soát, cũng như kỹ năng và kiến thức mới cho công ty. Họ khách quan trong việc lắng nghe để hóa giải những bất đồng trong ban lãnh đạo. Ngoài ra, những thành viên này còn có thể tận dụng quan hệ bên ngoài để tạo lợi thế trong hoạt động kinh doanh.

Chính vì vậy, đã có 77% HĐQT của các công ty Hong Kong có thành viên độc lập chiếm 1/3 số lượng thành viên và có vai trò chủ chốt trong tất cả các tiểu ban của HĐQT.

Tuy nhiên, với Việt Nam, việc triển khai các mô hình QTCT như thế nào cho phù hợp vẫn là bài toán chưa có lời giải bởi sự thay đổi của hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực này.

Cụ thể, hiện nay Luật DN mới ra đời thay vì chỉ cho phép ứng dụng mô hình QTCT có Ban kiểm soát (BKS) như trước đây, đã cho phép DN có thể áp dụng 2 mô hình có BKS hoặc không có BKS. Những mô hình này đều đã phổ biến trên thế giới, tuy nhiên việc hướng dẫn nên áp dụng mô hình nào đang là câu chuyện lớn đặt ra và rất khó khăn trong việc giải quyết.

Một số các chuyên gia cũng tỏ ra băn khoăn khi Luật DN mới đã được ban hành, kèm theo đó là tiến trình sửa đổi Thông tư 121 hướng dẫn QTCT, tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, khi mùa đại hội cổ đông đang đến gần nhưng mọi chuyện vẫn chưa rõ ràng. “Hiện các DN cũng hỏi rất nhiều về cách thức triển khai đại hội cổ đông theo Luật DN mới. Việc này chúng tôi thấy cũng rất khó khăn”, đại diện Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) thừa nhận

Một cái khó khác là hiện nay số lượng DN lên sàn rất đông và chúng ta cũng chưa rõ trên thực tế, đâu là mô hình QTCT tốt nhất cho Việt Nam. Hiện các công ty, DN thu hút nhiều hơn sự quan tâm của giới đầu tư thường là DN có “tính một chủ”, nghĩa là một Chủ tịch HĐQT có thể quyết mọi việc.

Chính vì chưa có mô hình QTCT chuẩn mực và hiệu quả nên đại diện HNX cho rằng, còn nhiều khó khăn trước mắt trong vấn đề này và cho rằng, phải chờ thêm một giai đoạn nhất định nữa.

“Khi DN sử dụng mô hình QTCT tốt, có mức giá cổ phiếu cao hơn, được NĐT quan tâm nhiều hơn, lúc đó các DN khác mới quan tâm đến việc sử dụng mô hình QTCT nào. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn kỳ vọng QTCT sẽ trở thành văn hóa DN Việt Nam, trước hết là ở DN niêm yết”, ông Nguyễn Vũ Quang Trung, Phó TGĐ HNX cho biết.

Thực ra với các quốc gia, chính UBCKNN là nơi sẽ nêu cao ngọn cờ về QTCT, các sở có nhiệm vụ hỗ trợ. Tôi nghĩ như vậy sẽ phù hợp hơn, vì một quốc gia chỉ nên có một hệ thống QTCT. Tuần lễ QTCT năm 2016 này, HNX sẽ tăng cường hợp tác chặt chẽ hơn với UBCK, với HSX trong lĩnh vực QTCT.

Phó TGĐ HNX Nguyễn Vũ Quang Trung

Dương Công Chiến

Tin đọc nhiều