Ngay ngày đầu tiên áp dụng lãi suất trần huy động 11%/năm, thị trường tín dụng đã ghi nhận nhiều chuyển động mới. Đáng kể trước tiên là từ các bảng niêm yết lãi suất của một số NHTM, không còn thấy lãi suất bị kéo thẳng một mức kịch trần cho các kỳ hạn từ 1 tháng trở lên đến 1 năm, như đã từng thấy ở một số lần hạ lãi suất trần huy động trước; mà ngay lập tức, người ta bắt gặp sự xuất hiện nhấp nhô dưới trần một số mức lãi suất và kỳ hạn khác nhau.
Chẳng hạn, Eximbank áp lãi suất cao nhất 10,95%/năm cho kỳ hạn 1 – 3 tháng. Còn như NHTMCP Á Châu (ACB), kỳ hạn 1 – 3 tháng lãi suất thả nổi 11%/năm, lãi suất các kỳ hạn truyền thống mức cao nhất chỉ ở 10,8%/năm… Xu hướng hình thành đường cong với các mức lãi suất dưới trần đang có cơ hội tái hiện.
Mặc dù vẫn còn là đường cong ngược, nhưng ở dưới mức trần, độ chênh nghịch lý so với kỳ hạn của lãi suất (kỳ hạn dài, lãi suất thấp) nay đã thấy giảm hẳn. Có NHTM không áp trần, mà thiết lập cho mình các mức lãi suất huy động dưới trần. Thực tế này nói điều gì nếu không phải là thanh khoản đã ổn định ở mức khá dồi dào. Các NHTM biểu thị sự đồng thuận cao đối với quyết định hạ lãi suất kịp thời của NHNN. Người ta cho rằng nếu không có quyết định kịp thời đó, áp lực huy động lãi suất cao từ phía khách hàng tiền gửi, không chỉ gây bất lợi cho NHTM, mà còn tạo thêm gánh nặng cho cả thị trường tín dụng.
Hạ lãi suất lần này đã tạo cơ hội cho các kênh có cầu vốn khác như bất động sản, chứng khoán, nhất là đầu tư sản xuất kinh doanh và tiêu dùng có điều kiện chia sẻ nguồn với tín dụng ngân hàng. Vì lãi suất hạ sẽ kích thích tiêu dùng. Và, với lần thứ 3 hạ lãi suất trần này, NHNN chẳng những đã khẳng định cam kết điều hành lãi suất theo hướng giảm thấp dần, mà còn đưa ra thông điệp về việc lạm phát đã được kiềm chế một cách hiệu quả. Chính từ các thông điệp đó đã mở ra cơ hội cho các NHTM thiết kế các gói lãi suất huy động dưới trần. Người ta cho rằng đã đến lúc lãi suất huy động cần và phải được điều chỉnh theo lạm phát mục tiêu. Xin nhớ là mới đây Thủ tướng cho biết năm 2012 sẽ kiểm soát lạm phát ở mức khoảng 8%.
Thực tế cũng được ghi nhận như một ảnh hưởng tích cực của quyết định hạ lãi suất lần này nữa là việc nhiều NHTM chủ động điều chỉnh giảm ngay và giảm khá sâu lãi suất cho vay so với trần 14%/năm.
Điển hình là Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BIDV) đã giảm lãi suất cho vay xuống mức 12% – 13%/năm đối với các đối tượng thuộc 4 nhóm được khuyến khích đầu tư tín dụng. Thị trường tín dụng đã và vẫn đang thống nhất cao yêu cầu có tính nguyên tắc, việc thực hiện hạn mức tăng trưởng tín dụng năm 2012 của ngành, cũng như của từng NHTM và việc bảo đảm không vượt tỷ trọng 16% của tín dụng phi sản xuất trong tổng dư nợ; nhưng coi đó như là mức khống chế đã đủ khả thi cho mục tiêu kiềm chế lạm phát và duy trì ổn định vĩ mô. Vì thế, ngay sau lần hạ lãi suất này, người ta đã thấy xuất hiện việc áp dụng trần lãi suất tín dụng mở rộng ra ngoài 4 đối tượng chỉ định của NHNN, như một giải pháp lấy lại cân bằng tăng trưởng tín dụng và hỗ trợ suy giảm kinh tế.
Rõ ràng, việc hạ lãi suất lần này của NHNN đã và đang tạo sóng bình ổn thị trường tín dụng, mở ra cơ hội cho việc tháo dỡ trần, trao lãi suất lại cho thị trường… không còn là việc quá xa vời nữa…
Ama Linh
thoibaonganhang.vn
