Không chỉ nỗ lực cải cách hành chính trong nội ngành, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2015 và 2016 NHNN cùng hệ thống các TCTD đã nỗ lực, chủ động phối hợp cùng các bộ, ngành khác trong vấn đề tạo ra một sự thuận lợi chung, cải cách chung.
Minh chứng dễ thấy là dù chỉ đóng vai trò trung gian thanh toán trong các dịch vụ công như thuế, hải quan, sự trợ lực của hệ thống các TCTD trong thời gian qua được coi là yếu tố tiên quyết để đẩy nhanh việc thực hiện Nghị quyết 19 và Đề án thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ.
Thu NSNN qua máy POS tại VietinBank |
Chia lửa cải cách
Việc được sử dụng nguồn vốn hạn mức 50 tỷ đồng mà Kho bạc để trong tài khoản tại VietinBank chi nhánh Lê Chân, Hải Phòng từ việc thu hộ NSNN để kinh doanh không đủ bù đắp chi phí cho 15/100 lao động của chi nhánh chuyên thực hiện dịch vụ này. Nhưng không vì thế mà Giám đốc VietinBank chi nhánh TP.Hải Phòng Lê Thị Trúc, một ngày lơ là quan tâm, nhất là từ khi triển khai dịch vụ thu thuế điện tử.
Trên một địa bàn có nền kinh tế đang trên đà phát triển, lại là một chi nhánh đi đầu và đứng đầu thành phố về dịch vụ này, một ngày bình quân chi nhánh thu được 100 tỷ đồng các loại thuế. Trong những ngày cuối tháng lên tới 600 đến 700 món thu ngân sách, nên để có thể thực hiện nghiệp vụ này, chi nhánh phải chọn những cán bộ nhân viên chuyên nghiệp và chịu được sức ép công việc.
Đặc biệt, từ khi triển khai dịch vụ thu thuế điện tử từ tháng 9/2014, không chỉ miễn phí sử dụng dịch vụ nộp thuế qua NH, chi nhánh đã tổ chức vận động khách hàng hiện hữu sử dụng dịch vụ nộp thuế điện tử, chủ động mời chào dịch vụ này đến từng DN dựa vào danh sách mà chi cục thuế cung cấp. Với sự chỉ dẫn, hỗ trợ thậm chí là làm hộ DN trong thời gian đầu, đến nay, chi nhánh đã có 336 khách hàng đăng ký nộp thuế điện tử.
Đó chỉ là một trong hàng trăm chi nhánh thuộc 28 TCTD trên địa bàn TP. Hải Phòng đã hưởng ứng thực hiện chương trình nộp thuế, hải quan điện tử dưới sự chỉ đạo sát sao của NHNN.
Và không chỉ triển khai ở những địa bàn đông DN, nhiều TCTD đã vươn mở các dịch vụ này về các huyện, thị trấn, địa bàn khó khăn. Phó tổng giám đốc Agribank Nguyễn Thị Phượng cho biết trong những năm qua, Agribank đã tập trung nguồn lực đầu tư về công nghệ thông tin ở khu vực nông thôn. Mặc dù chi phí lớn ảnh hưởng khá nhiều đến thời gian hoàn vốn đầu tư nhưng NH vẫn nỗ lực thực hiện để có thể hỗ trợ các tầng lớp dân cư vùng sâu, vùng xa tham gia vào các kênh thanh toán hiện đại.
Là người trong cuộc, Phó cục trưởng Cục Thuế tỉnh Lào Cai Nguyễn Trung Triều cảm nhận rất rõ những chuyển biến của việc thu nộp ngân sách từ khi có sự tham gia của NH. Không chỉ giảm đáng kể nhân lực và áp lực kê khai thuế cho Cục thuế và Kho bạc, DN cũng đã tiết giảm được thời gian nộp thuế và tăng tính chủ động hơn trong việc sử dụng dòng tiền.
Nếu như trước đây, DN nộp thuế qua Kho bạc phải từ 1-2 ngày mới có thông tin nổi trên hệ thống tài khoản của Tổng cục Thuế, thì nay chỉ sau 15 phút. Với hệ thống các TCTD vươn tới tận các địa bàn xa xôi như Bảo Thắng, Bắc Hà, Simacai, Bảo Yên, Văn Bàn, đã đưa số DN đăng ký nộp thuế điện tử của tỉnh Lào Cai lên tới 1727/1887 đơn vị, chiếm 91%.
Lấy ngắn nuôi dài
Tuy nhiên, hiện không ít DN vẫn chưa sử dụng các dịch vụ này của NH và đây lại chính là cơ hội để NH tiếp cận khách hàng mới và có thêm thông số để tránh những rủi ro tín dụng. Và cũng chính các dịch vụ đó đã trở thành một trong các trợ lực hỗ trợ DN hoàn thành nghĩa vụ thuế, còn cơ quan thuế không chỉ thu thuế kịp thời mà còn có thêm một điểm truy thu, cưỡng chế thuế.
Phó cục trưởng Cục Thuế Hải Phòng Đoàn Hồng Việt, cho biết, nếu như trước đây muốn truy thu thuế, cơ quan thuế phải nhờ thêm chính quyền địa phương tác động, thì nay, chỉ cần biết DN có tài khoản tại NH và đang có số dư là có thể gửi lệnh chi đến NH phối hợp thu luôn.
Nhưng khi tích cực thu hộ, cưỡng chế thuế cho các cơ quan thu ngân sách, DN có thể sẽ chẳng “yêu” NH. Song các NH luôn xác định đó là trách nhiệm của mình với Nhà nước, nên không từ nan. Cùng với dịch vụ cho vay DN nộp thuế, thì bảo lãnh thanh toán thuế xuất nhập khẩu mà NH cung cấp cũng đã giúp DN nắm bắt được thời cơ kinh doanh, góp phần thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, công tác quản lý các khoản thu NSNN theo mục tiêu của Chính phủ.
Sự trải rộng về mạng lưới và nỗ lực của các TCTD cùng các cơ quan thuế, hải quan đã góp phần đưa tỷ lệ nộp NSNN qua NH lên tới 98%. Riêng sử dụng dịch vụ thuế, hải quan điện tử lên trên 90% theo báo cáo của Bộ Tài chính, góp phần giảm thời gian thực hiện thủ tục thuế thêm 10 giờ.
Tuy nhiên, những nỗ lực chưa dừng lại ở đó. Hiện nhiều TCTD đang lên kế hoạch mở rộng các dịch vụ thu nộp ngân sách tới các bộ, ngành mà nếu có sự tham gia của NH sẽ tạo sự thuận lợi hơn cho DN, người dân cũng như giảm áp lực cho các đơn vị thu NSNN.
Mới đây nhất, VietinBank đã trở thành NH thu hộ lệ phí đăng ký cấp biển phương tiện giao thông đường bộ cho Công an TP. Hà Nội. Đơn vị này cũng vừa phối hợp với Kho bạc Nhà nước thí điểm phối hợp thu ngân sách qua POS tại TP.Hồ Chí Minh và Hà Nội, dự kiến năm 2016 sẽ “phủ sóng” ra các tỉnh thành trong cả nước.
Xa hơn, VietinBank đã phối hợp với Kho bạc Nhà nước triển khai ứng dụng thẻ tín dụng mua hàng phục vụ chi tiêu công cho các đơn vị sử dụng NSNN tại địa bàn TP. Hồ Chí Minh.
Việc triển khai thí điểm các dịch vụ này và nhân rộng trong thời gian tới của các TCTD sẽ thêm một động lực để triển khai có hiệu quả chủ trương, định hướng của Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính, quản lý ngân quỹ và phát triển hệ thống thanh toán Kho bạc Nhà nước, góp phần đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt.
Bài và ảnh Nhất Thanh