Những nội dung đáng chú ý nhất trong báo cáo là các đánh giá, nhận định của giới chuyên gia và DN trong các Bảng xếp hạng FAST500 (Top 500 DN tăng trưởng nhanh nhất Việt Nam) và Prospect 500 (Top 500 DN triển vọng xuất sắc nhất Việt Nam), đề cập đến những yếu tố tác động đến tăng trưởng của cộng đồng DN trong giai đoạn 2012-2015; những dự báo về kinh tế, triển vọng tăng trưởng và môi trường kinh doanh 2016; những tác động của Hiệp định TPP đến triển vọng phát triển, hội nhập của DN Việt Nam trong năm 2016; những nhân tố tác động đến hiệu quả kỹ thuật, qua đó tác động đến tăng trưởng của DN trong một số ngành chủ yếu.
Cụ thể, đối với toàn bộ nền kinh tế, các chuyên gia và DN cho rằng, thách thức đối với tăng trưởng đến từ 3 mũi đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội: phát triển cơ sở hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và đổi mới thể chế.
Mặc dù Việt Nam được đánh giá là có nhiều cải thiện, nhất là ở phát triển cơ sở hạ tầng và đổi mới thể chế, nhưng còn kém cải thiện so với các nước trong khu vực.
Báo cáo bình luận: Trong quá trình hội nhập, đặc biệt trong bối cảnh vừa hình thành Cộng đồng Kinh tế ASEAN, nên nếu thua kém các nước trong khu vực thì cũng có nghĩa là năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam sẽ thấp hơn, nguồn lực cho tăng trưởng sẽ hạn chế hơn.
Với các DN, kết quả điều tra của Vietnam Report cho thấy, chi phí đầu vào tăng là rào cản bên ngoài lớn nhất đối với tăng trưởng. Hai rào cản tiếp theo là biến động nhu cầu thị trường về sản phẩm, dịch vụ, và sự trỗi dậy của các đối thủ cạnh tranh. Trong khi đó, những rào cản từ nội tại của DN ảnh hưởng tới tăng trưởng trong 3 năm qua xuất phát từ vấn đề quản trị DN. Đây là khó khăn đối với gần một nửa số DN tham gia khảo sát.
Tiếp theo đó là rào cản từ việc tuyển dụng và giữ chân nhân sự, cùng thiếu thông tin về xu hướng thị trường, đối thủ cạnh tranh. Về cạnh tranh thị trường, cộng đồng DN nhìn nhận, thách thức lớn nhất liên quan đến vấn đề xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường. Hai thách thức tiếp theo là các vấn đề liên quan đến quy định, văn bản chính sách của Chính phủ, thuế phí và hải quan cũng như sự trỗi dậy của các đối thủ cùng ngành.
Tuy nhiên, các DN vẫn khá lạc quan về triển vọng tăng trưởng trong tương lai. Trong năm 2016, các DN chọn chiến lược “tăng trưởng mạo hiểm” trong bối cảnh hội nhập TPP. Những kết quả kinh doanh khởi sắc đã đạt được trong cả một chặng đường dài từ năm 2011 đến năm 2015 kết hợp với các dự báo kinh tế khả quan trong năm 2016, và đặc biệt là triển vọng thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế TPP và AEC, là cơ sở đáng tin cậy làm tăng thêm niềm tin và kỳ vọng tăng trưởng kinh doanh của DN Việt.
Hơn 76% số DN tham gia khảo sát dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng kinh doanh nhằm tận dụng tối đa những cơ hội tăng trưởng mới; 22,1% số DN sẽ tiếp tục duy trì hoạt động kinh doanh như năm trước; trong khi chỉ 1,6% DN có ý định thu hẹp quy mô kinh doanh. Đây là xu hướng phát triển tất yếu trong bối cảnh nền kinh tế đang bắt đầu một giai đoạn tăng trưởng mới.
Bên cạnh đó còn có một số nhận định quan trọng khác của báo cáo như: Đa phần các DN, bao gồm DN FDI và DN nội địa, đều có sự cải thiện về hiệu quả kỹ thuật, trong đó DN FDI có hiệu quả kỹ thuật cao hơn so với DN nội địa trong ngành; Các DN lớn có hiệu quả kỹ thuật tốt hơn so với các DN nhỏ; Hoạt động xuất khẩu và hoạt động đầu tư của các DN cũng có mối tương quan tích cực đối với hiệu quả kỹ thuật của các DN; Các DN có thời gian hoạt động lâu hơn và đặt tại các địa bàn có cơ sở hạ tầng tốt hơn sẽ có được hiệu quả kỹ thuật cao hơn…
Hồng Lam
